Uzmanlar, özellikle gençler arasında yaygınlaşan elektronik sigaraların “daha masum” bir alternatif olarak algılanmasına karşı uyarıyor. Yapılan son araştırmalar, elektronik sigaranın sanılandan çok daha fazla sağlık riski barındırdığını ortaya koydu.
“Zararsız” Algısı Tehlike Yaratıyor
Son yıllarda tütün ürünlerine alternatif olarak piyasaya sürülen elektronik sigaralar, özellikle genç nesil arasında hızla yaygınlaşmaya başladı. Ancak sağlık uzmanları bu ürünlerin, klasik sigaralara göre daha az zararlı olduğu yönündeki algının yanıltıcı ve tehlikeli olduğunu belirtiyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve birçok uluslararası sağlık kuruluşu tarafından yapılan açıklamalarda, elektronik sigaraların içerdikleri kimyasalların uzun vadede solunum sistemi, kalp ve beyin üzerinde ciddi zararlar doğurabileceği vurgulanıyor.
Solunum Yolu Hasarı Daha Gizli İlerliyor
Göğüs hastalıkları uzmanları, elektronik sigara kullanımına bağlı olarak EVALI (Elektronik Sigara ile İlişkili Akciğer Yaralanması) vakalarının dünya genelinde artış gösterdiğini belirtiyor. Bu durum, özellikle genç yaş grubunda sinsi ilerleyen ancak aniden ağırlaşan akciğer hastalıklarını tetikleyebiliyor.
Elektronik sigaralarda kullanılan aromalı sıvıların içerdiği propilen glikol, gliserin ve nikotin gibi maddelerin buharlaşarak akciğer dokusuna ulaşması, hücresel hasarı hızlandırıyor. Bu durum, klasik tütün kullanımına göre daha az belirti vermesi nedeniyle daha geç fark edilebiliyor.
Bağımlılık Riski Daha Yüksek
Psikiyatri uzmanları, elektronik sigaranın bağımlılık potansiyelinin geleneksel sigaralardan daha yüksek olabileceğine dikkat çekiyor. Bunun başlıca nedeni, cihazların aromalı oluşu ve kullanım kolaylığı sayesinde gün içinde çok daha sık tüketilebilmesi.
Ayrıca, çoğu kullanıcı ne kadar nikotin tükettiğini fark etmeden yüksek dozlara ulaşabiliyor. Bu durum da nikotin toleransını artırarak bağımlılık eşiğini düşürüyor. Özellikle ergenlik dönemindeki bireylerde bu durum beyin gelişimini olumsuz etkileyebiliyor.
Gençler En Büyük Risk Grubu
Türkiye’de ve dünyada yapılan araştırmalara göre, elektronik sigara kullanım yaşı giderek düşüyor. Gençlerin merak, özenti ya da “zararsız sanılması” nedeniyle bu ürünlere yöneldiği belirtiliyor. Sosyal medya üzerinden yapılan reklamlar ve “cool” algısı, bu yönelimi tetikliyor.
Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı, bu duruma karşı okul temelli farkındalık çalışmaları başlatmış durumda. Ancak uzmanlar, ailelerin bu konuda daha dikkatli ve bilinçli olması gerektiğini vurguluyor.
Uzmanlardan Net Mesaj: Tütün Ürünlerinin Hiçbiri Güvenli Değil
Tüm bilimsel veriler, tütün ve nikotin ürünlerinin hiçbir formunun sağlık açısından güvenli olmadığını ortaya koyuyor. Bu ürünlerin dumanlı ya da dumansız, geleneksel ya da elektronik olması fark etmeksizin bağımlılık, organ hasarı ve ölümcül hastalık riskini beraberinde getirdiği belirtiliyor.
Sağlık Bakanlığı’na bağlı Yeşilay Danışmanlık Merkezleri (YEDAM) gibi kurumlar, tütün ürünü kullanan bireylere yönelik ücretsiz danışmanlık ve bırakma desteği sunuyor. Uzmanlar, erken yaşta bırakmanın, geri dönüşü olmayan sağlık sorunlarını önlemede kritik olduğunu ifade ediyor.
Elektronik Sigarada İçerik Denetimi Yetersiz
Bir diğer önemli sorun ise elektronik sigara ürünlerinin içerik kontrolünün yetersiz olması. Bazı sıvılarda yasaklı kimyasallar, ağır metaller ve katkı maddeleri tespit ediliyor. Ürünlerin çoğu zaman kayıt dışı yollarla temin edilmesi, kullanıcıları ciddi sağlık tehditleriyle karşı karşıya bırakıyor.
Türkiye’de elektronik sigara satışı yasak olmasına rağmen, online platformlar üzerinden yasa dışı satışların devam ettiği ve bu ürünlerin gençlere kolayca ulaştığı ifade ediliyor.
Sağlık Kuruluşlarından Eş Zamanlı Kampanyalar
Sağlık Bakanlığı, Yeşilay ve çeşitli üniversiteler tarafından yürütülen “Elektronik Sigara Gerçeği” temalı kampanyalar, toplumda farkındalık yaratmayı amaçlıyor. Bu kampanyalar kapsamında:
- Kamu spotları
- Gençlere yönelik seminerler
- Dijital bilgilendirme afişleri
- Ücretsiz danışmanlık hatları
gibi uygulamalarla mücadele stratejisi güçlendiriliyor.
İstersen bu içerik için e-sigara kullanım istatistiklerini gösteren grafikler, gençler arasında kullanım nedenlerini analiz eden anket sonuçları veya elektronik sigara içerik maddelerine dair detaylı karşılaştırma tablosu da hazırlayabilirim.
4o
