Son yıllarda yapılan sağlık araştırmaları, felç vakalarının yalnızca ileri yaş gruplarını değil, artık 20-45 yaş arası genç yetişkinleri de tehdit ettiğini ortaya koydu. Uzmanlara göre, bu yaş grubunda felç riskini kat kat artıran en belirgin etken ise düzensiz yaşam tarzına bağlı olarak gelişen yüksek tansiyon. Erken dönemde fark edilmeyen hipertansiyonun, kalıcı beyin hasarına yol açabileceği vurgulanıyor.
Felç Artık Sadece Yaşlıların Hastalığı Değil
Felç (inme), beyindeki damarların tıkanması ya da kanaması sonucu oluşan nörolojik bir tablodur. Geleneksel olarak ileri yaş hastalığı olarak kabul edilse de son yıllarda 20’li ve 30’lu yaşlarındaki bireylerde de görülme sıklığı dikkat çekici şekilde artmış durumda. Yapılan epidemiyolojik araştırmalara göre, genç erişkinlerde felç oranı son 15 yılda %40’a yakın bir artış gösterdi.
Bunun başlıca nedenlerinden biri olarak, kontrolsüz ve fark edilmemiş yüksek tansiyon gösteriliyor.
Gençlerde Hipertansiyon Sessizce İlerliyor
Hipertansiyonun genç bireylerde sessiz seyretmesi, tanının geç konmasına neden oluyor. Genellikle baş ağrısı, çarpıntı, ensede baskı hissi gibi hafif belirtilerle kendini gösteren bu durum, zamanla damar yapısında kalıcı hasara yol açabiliyor. Damar duvarlarının zayıflaması, beyne giden kan akışının bozulması ya da damarın aniden yırtılmasıyla felç meydana gelebiliyor.
Risk faktörleri arasında şunlar öne çıkıyor:
- Aşırı tuz tüketimi
- Sigara ve alkol kullanımı
- Stresli yaşam biçimi
- Hareketsizlik
- Uyku düzensizliği
- Genetik yatkınlık
- Yetersiz su tüketimi
Bu faktörlerin bir araya gelmesi, genç bireylerde felç riskini ciddi oranda artırıyor.
Uzmanlardan Düzenli Tansiyon Takibi Önerisi
Kardiyoloji ve nöroloji uzmanları, genç bireylerin yılda en az bir kez tansiyon kontrolü yaptırmasını öneriyor. Özellikle ailesinde hipertansiyon geçmişi olan, aşırı stres altında çalışan veya düzensiz yaşam süren bireylerin tansiyonlarını düzenli ölçtürmeleri hayati önem taşıyor.
Bir uzman doktor şu uyarılarda bulundu:
“20’li yaşlarda bile 140/90 mmHg üzerindeki değerler hipertansiyon olarak değerlendirilmelidir. İhmal edilen yüksek tansiyon, ani felç vakalarına zemin hazırlayabilir.”
Beslenme ve Egzersizle Risk Azaltılabilir
Felç riskini azaltmak için öncelikle yaşam tarzında bazı değişiklikler yapılması gerekiyor. Uzmanların önerdiği temel önlemler:
- Tuz tüketimini günlük 5 gramın altına çekmek
- Günde en az 30 dakika tempolu yürüyüş veya egzersiz
- Bol su tüketimi ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak
- Uyku düzenine özen göstermek (en az 6-7 saat uyku)
- Sigara ve alkol kullanımından kaçınmak
- Omega-3 ve potasyum açısından zengin beslenmek
Bu alışkanlıklar, sadece felç riskini değil; kalp krizi, böbrek hastalıkları ve diğer damar hastalıklarını da büyük ölçüde azaltıyor.
Felç Belirtilerine Karşı Dikkatli Olunmalı
Genç bireylerde ani gelişen felç durumunda fark edilmesi gereken belirtiler:
- Ani konuşma bozukluğu veya kelime bulma güçlüğü
- Kol veya bacakta ani uyuşma, kuvvet kaybı
- Yüzün bir tarafında kayma
- Denge kaybı veya baş dönmesi
- Görme bozukluğu veya çift görme
Bu belirtiler görüldüğünde zaman kaybetmeden 112 Acil Servis aranmalı ve ilk 3 saat içinde tıbbi müdahale sağlanmalıdır.
Genç yaşta geçirilen felç, bireyin yaşam kalitesini ciddi oranda düşürebilir. Bu nedenle yüksek tansiyonun erken tanınması ve kontrol altına alınması, hem bireysel sağlık hem de toplumsal farkındalık açısından kritik öneme sahiptir. Uzmanlar, “Gençsin, başına gelmez demeyin” diyerek herkesi düzenli sağlık kontrollerine çağırıyor.
